نظير جعبه‌هاي چوبي يا سفالي كه بر لبه پنجره‌ها قرار داده مي‌شوند، گلدان‌هايي كه به شكل‌ها و اندازه‌هاي گوناگون ساخته مي‌شوند، گلدان‌هايي كه آويخته مي‌گردند و حتي گوني‌ها و كيسه‌هايي كه پر از خاك باغچه شده و بستري براي كاشت را فراهم مي‌آورند كه علاقمندان به كشت‌وكار سبزيجات را به سوي خود فرا مي‌خوانند، البته آنهايي كه اجرايي شدن اين علاقه را با پشتكار و ابتكار دنبال مي‌كنند مي‌توانند در روندي منظم و متعادل، از مزرعه كوچك خود محصولاتي را برداشت نمايند كه با ميل و ذوق آنها تناسب داشته باشد و چنانچه اين راهكار را پذيرفته باشند كه محصول توليد شده بايد هر چه تازه‌تر و سريع‌تر از مزرعه به آشپزخانه‌ها انتقال يافته و به مصرف برسد، زماني كه در اجراي اين راهبرد موفق مي‌گردند، شيرين‌ترين پاداش‌ها را دريافت كرده‌اند. كليد اين توفيق برنامه‌ريزي، انتخاب مناسب، علاقمندي، ابتكار و پشتكار مي‌باشد.
بادمجان قلمي و دلمه‌اي
بادمجان بومي كشور هندوستان بوده و توسط اعراب به اروپا و از آنجا به آمريكا و ساير كشورهاي جهان راه يافت. گياهي است يكساله كه ريشه آن سطحي و ساقه آن نيمه خشبي و داراي شاخه‌هاي گسترده است. برگ‌هاي آن ساده كنگره‌دار سبز روشن و كركدار مي‌باشد. اين گياه نسبت به سرما حساس بوده و بومي نواحي به نسبت گرم است و در دماي پايين‌تر از 16 درجه رشد كافي ندارد. دستورالعمل كاشت و داشت بادمجان قلمي و دلمه‌اي شبيه گوجه‌فرنگي مي‌باشد و پس از رشد بوته معمولاً چهار ساقه فرعي را در روي ساقه اصلي حفظ كرده و بقيه را حذف مي‌كنند. بهترين خاك براي كاشت بادمجان زمين‌هاي شني و رسي است. جالب است كه بدانيد در صورت دقت در كاشت و مراقبت‌هاي بعدي محصول يك يا دو بوته بادمجان براي تأمين مقدار مصرفي هر نفر از افراد خانواده كافي مي‌باشد. بادمجان داراي ويتامين‌هاي A, C و املاح معدني آهن، كلسيم، فسفر، منيزيم و مقداري آهن است. بادمجان را كاملا رسيده مصرف كنيد، زيرا در بادمجان نارس ماده‌اي به نام سولانين وجود دارد كه سمي است.
فلفل ريز تند و فلفل دلمه‌اي
موطن اصلي اين گياه آمريكاي مركزي است. پرو و مكزيك اولين كشورهايي بودند كه به كاشت آن اقدام كردند. گياهي است يكساله و داراي ساقه‌هاي منشعب به طول 50 تا 180 سانتيمتر مي‌باشد. به علت داشتن سيستم ريشه‌اي ضعيف نياز به آب زيادي دارد. ايده‌آل‌ترين دما براي كاشت فلفل 11 درجه و براي رشد و نمو بالاي 14 درجه سانتيگراد است و دماي بالاي 30 درجه براي اين گياه ضرر دارد و كمتر از آن نيز زيان‌آور مي‌باشد. در مقابل دماي كم از خود عكس‌العمل نشان مي‌دهد. طرز تهيه زمين و نحوه كاشت و آبياري آن مانند گوجه‌فرنگي و بادمجان است. براي رشد و نمو مناسب طالب نور، دما و آب زيادي است. نور كم در زمستان باعث افتادن گل و غنچه شده و حتي در بعضي مواقع تمامي برگ‌ها نيز مي‌ريزد. محصول فلفل ريز پس از دو ماه و نيم و فلفل دلمه‌اي پس از سه ماه بعد از تاريخ نشاكاري قابل برداشت است. براي برداشت محصول بيشتر بهتر است از شاخه‌هاي فلفل دلمه‌اي 2 تا 3 شاخه را نگهداري و بقيه را هرس نماييد. پس از كاشت فلفل دلمه‌اي در زمين اصلي براي رشد بهتر و قوي‌تر اولين گل آن را بچينيد. اين گياه اشتهاآور بوده و داراي انواع ويتامين از جمله ويتامين C است كه در تنظيم فشار خون اثر زيادي دارد. محصول يك بوته فلفل براي تأمين مصرف هر نفر از افراد خانواده كافي است.
خيـــار
یافته‌های دانش تغذیه نشان مي‌دهند که سبزیجات سرشار از ویتامین‌ها و مواد معدنی مي‌باشند. حتی اگر کسی این خاصیت‌های غذایی را در نظر نداشته باشد، با پرورش دادن اینگونه سبزیجات مي‌تواند در هر فصلی از سال چه به صورت خام و چه پخته و آبپز از طعم‌های متنوع آنها (از طعم ساده تا تند و تیز) بهره‌مند گردد، البته طعم این محصولات خانگی و ویتامین‌های موجود در آن بعلت تازه بودن با آنچه که در فروشگاه‌ها عرضه مي‌شود، تفاوت زیادی دارد، چون سبزی‌هایی که در آنها عرضه مي‌گردد، حداقل سه الی چهار روز پیش از مزرعه برداشت شده است.
ويژگي‌ها
موطن اصلي خيار دقيقاً مشخص نيست و برخي آن را بومي هندوستان و چين و بعضي نوع خودروي آن را متعلق به ارتفاعات هيماليا مي‌دانند. خيار گياهي است يكساله كه ريشه آن سطحي و گسترده بوده و داراي برگ‌هاي نسبتاً پهن است و هر يك از 3 تا 5 قسمت تشكيل شده است و اندازه تكامل يافته بين 8 تا 30 سانتيمتر طول و 5 تا 20 سانتيمتر عرض دارد. در محور برگ‌ها، پيچك‌هاي بدون انشعاب، ساقه‌هاي فرعي و همچنين گل‌هاي نر و ماده به وجود مي‌آيند. خيار دوستدار گرما است و نسبت به سرما حساسيت دارد. در دماي پايين‌تر از 5 درجه سانتيگراد آسيب‌پذير است. متناسب‌ترين دما براي كشت اين گياه بين 10 تا 15 درجه سانتيگراد مي‌باشد. افت ناگهاني دما به‌خصوص دماي كم در شب سبب تلخ شدن خيار مي‌شود و ميوه‌هاي كوچك مي‌افتند. خاك مورد استفاده نبايد قدرت نگهداري آب را داشته و كاملا رسي باشد، بلكه بايد نفوذ‌پذير بوده و قابليت تهويه خوبي را داشته باشد. زمين‌هاي خيلي سرد و خيلي گرم براي كشت اين گياه مناسب نيست.
زمان و نحوه كاشت
بذر خيار را در نواحي معتدل در اواخر فروردين و محصول پاييزه را در اواخر مردادماه در روي پشته بكاريد. فاصله رديف‌ها را حدود 60 تا 70 سانتيمتر و فاصله بوته‌ها را حدود 25 تا 30 سانتيمتر در نظر بگيريد. حداقل دما براي جوانه زدن خيار 12 درجه سانتيگراد مي‌باشد. براي كشت بذر حفره‌هايي را به عمق 2 تا 3 سانتيمتر ايجاد نماييد و در هر حفره 3 بذر ريخته و روي آنها 3 تا 4 سانتيمتر ماسه و خاك سبك بريزيد. دليل اينكه در هر حفره 3 بذر مي‌كاريم اين است كه از بوته‌هاي سبز شده در مرحله‌اي كه داراي 4 برگ شدند بوته‌هاي ضعيف را كنده و بوته‌هاي قوي‌تر را نگه مي‌داريم. روش كشت بذر به اين طريق است كه ابتدا بذر را خيس كرده و همزمان با آن زمين را به صورت پشته و جوي (طبق تصوير) درست كرده و آبياري مي‌نماييم. بذرهاي خيس شده را در ظرفي كه روي آن پارچه خيس شده پهن نموده‌ايد 2 تا 3 روز در مقابل آفتاب قرار دهيد تا جوانه‌هاي آن ظاهر گردد. آن‌وقت آنها را در زمين مورد نظر كه داراي رطوبت مناسب باشد. به طريق فوق بكاريد. آبياري اين گياه هر 5 تا 7 روز بستگي به نوع خاك و آب و هواي منطقه كاشت دارد.
نكـات
از بيماري‌هاي مهم اين محصول مي‌توان سفيدك دروغين و سفيدك حقيقي را نام برد و همچنين مي‌توان به لكه زاويه‌اي برگ يا موزاييك خار اشاره نمود. خيار داراي انواع ويتامين و املاح معدني از جمله ويتامين C، منيزيم و پتاسيم است.
