میـــوه
میوة بسیاری از گونههای خرمالو خوراکی میباشد. رنگ آنها از نارنجی و زرد روشن تا نارنجی و قرمز تیره متفاوت است و قطر آنها بنابر گونه بین 2 تا 8 سانتیمتر است. معمولا پس از چیدن، کاسه گل همراه با میوه باقی میماند. شکل خرمالو بر اساس گونه آن ممکن است کروی یا شبیه بلوط باشد.
خرمالو دو گونه گس و غیر گس دارد:
1- گونه گس: میوههای گس تا قبل از زمان پخته شدن، گس و سفت هستند و در دهان ایجاد چسبندگى نه چندان مطلوبى مىكنند و هنگامی که میرسند، شیرین و نرم میگردند. خرمالویی كه هنوز كاملا نرسیده، رنگش نارنجى روشن و داراى پوست ضخیم با هالهاى سفیدرنگ است. اگر خرمالوى نارس را لاى روزنامه بپیچید و در جاى تاریكی (تقریبا مانند كابینت آشپزخانه) بگذارید، بعد از دو روز قابل خوردن میشود. میوه خرمالو هرچه بیشتر برسد، پکتین آن کمتر میشود، بنابراین توصیه میشود برای استفاده بیشتر از پکتین نباید خرمالو بیش از اندازه برسد.
2- گونه غیرگس: گونههای غیرگس زمانی که نارس هستند، کمتر گس میباشند و حالت گسی خود را خیلی زودتر از دست میدهند. آنها در حالت رسیده سفت میباشند. حالت گسی این میوه را میتوان طی چند روز با قرار دادن آن در معرض نور خورشید در سرما از بین برد، به این فرآیند رسیدن میوه (bletting) میگویند.
خواص غذایی- دارویی و درمانی
خرمالو به دلیل دارا بودن مواد معدنی، برای رشد و نمو بسیار مفید شناخته شده است.
آهن موجود در آن، عنصر اصلی خونسازی، و پتاسیم موجود در آن اشتهاآور و شستشو دهنده كلیه و كبد میباشد.
با وجود عناصری همچون پتاسیم و منیزیم دراین میوه، خرمالو کلسترول بد (LDL) و فشار خون را نیز كاهش میدهد. به همین دلیل این میوه برای سلامتی بیماران قلبی و افراد دارای چربی و فشارخون بالا بسیار مفید است. از طرفی به دلیل دارا بودن پكتین که یكی از انواع فیبرهای محلول در آب است، باعث کاهش چربیهای بدن و چربیهای محلول در خون میشود.
اسیدهای موجود در خرمالو باعث هضم بهتر غذا و جذب بهتر برخی ترکیبات غذایی مثل آهن و روی میشوند و افزایش جذب را در پی دارند.
خرمالو با دارا بودن رنگدانه های پلیفنولیک، خاصیت ضد سرطانی دارد. وجود مقدار زیادی فیبر و مواد آنتی اکسیدان، باعث خاصیت ضدسرطانی این میوه است.
خرمالو خاصیت ملین كننده دارد، بنابراین یك داروى مفید براى درمان یبوست به ویژه در سالخوردگان به شمار مىرود.
از آنجایی که میوه خرمالو دارای انواع ویتامینهاست، سینه را نرم میکند، ولی باید آن را موقعی خورد که کاملا روی درخت رسیده باشد.
قابل توجه بیماران دیابتی وافرادچاق
خرمالو میوهاى شیرین است و مواد قندى آن از نوع گلوكز و لوولز است و با اینكه مقدار آن 20 درصد است، برای مبتلایان به بیماری قند، زیان بخش نیست، اما نباید در مصرف آن افراط شود. این میوه، جزء میوههای پرانرژی محسوب میشود، بنابراین افرادی که مبتلا به اضافه وزن و چاقی هستند، نباید در مصرف آن زیادهروی کنند.
موارد مصرف خرمالو
خرمالو علاوه بر اینكه به صورت خام و تازه مصرف میگردد، در آجیل میوههای خشك نیز یافت میشود. در ضمن از پخته شدة آن نیز به صورت مربا، مارمالاد و همچنین در انواع شیرینیها و كیكها استفاده میكنند. خرمالو را میتوان در حالتهای نیمه پخته تا کاملاً پخته مصرف کرد.
توصیه مىشود خرمالو را پس از غذا به عنوان یك دسر بسیار خوشمزه و دلچسب مصرف كنید، زیرا شیرینى آن در معده به ترشى تبدیل مىشود و اسید معده را زیادتر كرده و این به هضم بهتر غذا كمك مىكند.