ساقههای تمشك نرم و به رنگ قرمز و دارای خارهای دراز است. برگهای آن متفاوت و بیضی شكل و اطراف آن كنگره كنگره و به شكل دندانههای ارهای است. گلهای تمشك به رنگهای سفید، صورتی یا به صورت خوشه در ماههای مرداد پدیدار میشود و تا مهر دوام میآورد. قسمتهای مورد استفاده بوته تمشك عبارتند از: میوه، برگ، تخم، دانه و گل.
خواص
1- جوشانده 25 گرم از برگهاي تمشك در يك ليتر آب براي درمان انسداد مجاري ادرار مفيد است.
2-تمشك سرشار از ويتامينهاي C و K است و داراي خواص خنك، نرمكننده و ضد اسكوربوت ميباشد.
3- تمشك خون را تصفيه كرده و براي كساني كه به روماتيسم مبتلا هستند، بسيار مفيد است.
4-تمشـك يبوست مزاج را معالجـه ميكند.
5-تمشك براي تسكين درد سودمند است، زيـــرا داراي اسيد سالسيليـــك ميباشد.
6-تمشك خون را قليــايي كرده و قنــد آن براي مبتلايان به مرض قند مفيد است.
7-شربــت تمشك براي بيمــاران مبتــلا به سرخك و مخملك تجويز شده است.
8-تخم و دانهاي كه در تمشك وجود دارد، اغلب با دندان نيز خرد نميشود، ولي وقتي خورده شود در معالجه يبوست و خشكي مزاج به طور طبيعي بسيار موثر است و سبب ميشود كه يبوست به كلي رفع گردد.
9-شربت تمشك، مخلوط با آب براي رفع تب مفيد ميباشد.
10-خوردن تمشك براي مبتلايان به مرض قند (ديابت)، تبهاي صفراوي، التهاب مجاري ادرار، گلو درد (آنژين) مفيد است.
11-جوشانده 20 تا 50 گرم گل تمشك يا برگ تمشك در يك ليتر آب براي درمان ترشحات زنانگي، خونريزي در فواصل قاعدگي، اخلاط خوني، وجود خون در ادرار، گريپ، گرفتگي صدا، آب آوردن نسوج و بيماريهاي پوستي مفيد است. جوشانده را بعد از هر وعده غذا يك استكان ميخورند.
12-جوشانده گل يا برگ تمشك (به روشي كه گفته شد) بصورت استعمال خارجي براي درمان زخمهاي دهان و ورم لثه به كار ميرود و بيمار با غرغره كردن اين جوشانده دهان را ميشويد.
13-جوشانده برگ تمشك اسهال و ورم روده را معالجه ميكند، بدين منظور بايد 40 تا 50 گرم برگ خشك تمشك را در يك ليتر آب سرد بخيسانيد و به مدت 10 دقيقه آن را جوشانده و سپس بگذاريد 10 دقيقه دم بكشد. پس از صاف كردن، روزي سه بار، هر بار يك فنجان آن را بين غذاهاي اصلي بنوشيد.
14-جوشانده فوق براي تسكين درد معده از هر نوع كه باشد مانند ترشي معده، نفخ و گاز شكم و تشنج معده موثر است.
15-خوردن جوشانده برگ تمشك به مقدار 3 تا 4 فنجان در روز و بين غذاهاي اصلي و بهترين دارو بر ضد درد كيسه مثانه است.
16-اگر 40 تا 50 گرم برگ خشك تمشك را در يك ليتر آب بريزيد و آن را به مدت 5 تا 10 دقيقه جوشانده و پس از 10 دقيقه دم كشيدن و صاف كردن آن، به مقدار 3 فنجان در روز بين غذاهاي اصلي بنوشيد، دردهاي نقرسي و بسياري از انواع روماتيسم را آرام ميكند.
17-اگر 100 گرم برگ خشك تمشك را به مدت 10 دقيقه بجوشانيد و پس از دم كشيدن و صاف كردن آن را به عنوان محلول شستشو براي شستن بيماري برفك، جوشهاي صورت و يا هر نوع تحريكات ديگر پوست به كار ببريد، اثر شفابخش دارد.
18-تمشك داراي خاصيت ضدعفونيكننده است.
19-تمشك به علت دارا بودن ويتامينها C و K براي اوره و فشارخون مفيد است.
20-براي معالجه كك و مك، ابتدا صورت را خوب بشوييد و سپس ورقه نازكي از تمشك را به مدت يك ساعت روي صورت بماليد. اين كار را چند بار تكرار كنيد تا كك و مك صورت از بين برود.
21-برگ تازه تمشك را اگر بپزيد و روي محل بيماريهاي پوستي قرار دهيد، بيماري را التيام ميدهد.
22-تمشك، عرق آور است؛ لذا بهترين زهكش سوراخهاي پوست است.