حتماً شما هم تا به حال با انواع دستورهای قنادی و شیرینیپزی مواجه شدهاید که مواد لازم آنها با واحدهای مختلفی بیان شده است. اگرچه آشپزی، طبق نظر بسیاری از افراد، بر پایه شهود، عشق و برخاسته از یک حس درونی است و برای خوشمزه شدن غذا، نیازی به پیروی از دستورالعملهای دقیق نیست، اما این موضوع در مورد پخت شیرینی و کیک یا به عبارت بهتر قنادی، بسیار فرق میکند. قنادی و شیرینیپزی به دقیقترین ابزار اندازهگیری مواد، و دقیقترین دستورالعمل نیاز دارد؛ افزایش حتی یک گرم از یک ماده در قنادی، میتواند بافت، طعم و عطر شیرینی یا کیک را خراب کند. در این مطلب به نکات مهم و پایهای پرداختیم که رعایت آنها برای پخت هر نوع شیرینی و کیک ضروری است.
به طور کلی به 2 روش میتوان مواد را اندازهگیری کرد:
استفاده از پیمانههای اندازهگیری
کلاً پیمانههای اندازهگیری در کل دنیا دارای یک اندازه استاندارد هستند. مهم نیست دستور پخت شیرینی یا کیک مربوط به یک کشور یا زبان دیگری باشد، اگر مواد اولیه دستور بصورت پیمانههای اندازهگیری بیان شده است، میتوانید از این پیمانههای استاندارد استفاده کنید. پیمانهها در سایزهای مختلف 1 پیمانه، ½ پیمانه، 1/3 پیمانه و ¼ پیمانه میباشد. ممکن است در بعضی موارد مقدار 1/5 پیمانه و 1/8 پیمانه نیز موجود باشند. اما بصورت کلی و طبق استاندارد، همان 4 مورد اولی که بیان شد همیشه جزو استانداردهای پیمانههای اندازهگیری میباشد.
قاشق و پیمانههای اندازهگیری
بسیاری از افراد به جای استفاده از پیمانههای استاندارد، از لیوان دستهدار (اصطلاحاً لیوان دسته دار فرانسه) استفاده میکنند. اما بکارگیری این لیوان پیشنهاد نمیشود چرا که نمیتوان مقدار دقیق مواد را اندازه گرفت و خطای اندازهگیری در آن زیاد است. بنابراین استفاده از پیمانهها دقت کار را بالا میبرد و کار را آسان میکند؛ پس بهتر است از پیمانههای استاندارد استفاده کنید.
علاوه بر این پیمانهها یسری قاشقهای اندازهگیری هم وجود دارد. اندازههای این قاشق هم استاندارد و بصورت 1 قاشق غذاخوری، 1قاشق چایخوری، ½ قاشق چایخوری و ¼ قاشق چایخوری است. البته ممکن است بعضی از این ستها مقدار 1/8 قاشق چایخوری وجود داشته باشد. نکتهایی که باید متذکر شد این است، سعی کنید این پیمانهها را تهیه کنید و داشته باشید. مهم نیست جنس آنها و قیمتشان چه باشد، مهم اینست که همه آنها دارای یک سایز هستند و از یک استاندارد اندازهگیری پیروی میکنند. نکتهایی که درباره اندازهگیری با پیمانهها باید گفت این است که حتماً باید مواد را به اندازه پیمانه سرصاف در نظر بگیرید مثلاً یک کپه آرد یا شکر نباید بگیرید و باید سر پیمانه را با یک کاردک یا چاقو صاف کنید.
استفاده از ترازو
روش بعدی اندازهگیری، استفاده از ترازوها و وزنههای آشپزی است. کلاً 2 نوع ترازو وجود دارد: ترازوی دیجیتال و ترازوی غیردیجیتال. تفاوت این دو ترازو در این است که ترازوی دیجیتال دارای دقت بیشتری است و کار کردن با آن راحت و سادهتر است. بنابراین همیشه به داشتن و استفاده از ترازوی دیجیتال پیشنهاد میشود. در هنگام خرید ترازوی دیجیتال هم مانند پیمانههای اندازهگیری نیاز نیست به دنبال یک مورد گران قیمت باشید. یک ترازوی ساده دیجیتال کار شما را راه میاندازد.بهتر است در ترازوی دیجیتال دکمههایی در جهت تبدیل واحدهایی همچون تبدیل اٌنس به گرم، میلیلیتر به گرم و… داشته باشد چون ممکن است دستوری داشته باشید که نیاز به تبدیل این واحدها باشد.حال اگر بخواهید بین پیمانه و ترازو جهت کار با آن را انتخاب کنید، کدام بهتر است؟ مطمئناً ترازو گزینه بهتری است چون ممکن است با پیمانه، مقدار آرد یا شکر عددهای مختلفی به لحاظ وزن گرمی برای افراد مختلف دربیاید. بنابراین دقت ترازو از پیمانه بیشتر است. اما نکتهایی که باید در رابطه با استفاده از ترازو بدانید این است که باید در کنار ترازو از قاشقهای اندازهگیری استفاده کنید. چون خیلی اوقات در دستورات شیرینیپزی یا پخت کیک، مقدار یسری از مواد مانند جوش شیرین و بیکینگ پودر به گرم بیان نمیشود و حتی مقدارشان به قدری کم است که توسط ترازو قابل اندازهگیری نیست (البته به دقت ترازوها بستگی دارد. بعضی ترازوها حساسیت بالایی دارند و اوزان خیلی پایین را هم نشان میدهند). حتی اگر بخواهید از قاشق چایخوری معمولی خود استفاده کنید ممکن است مقدار دقیق درنیاید. پس بهتر است برای این مواد از قاشقهای پیمانهای استاندارد استفاده کنید.
تبدیل میلیلیتر به گرم:
حال اگر در دستور قنادی شما مواد را به گرم گفته و شما فقط پیمانه داشتهاید، باید به دنبال تبدیل گرم به پیمانه باشید. مورد مهمی که باید یادآورم شوم این است که آب تنها مایعی است که مقدار گرم و میلیلیتر آن یکسان است (مثلاً 250 میلیلیتر آب برابر 250 گرم آب است). البته شیر هم تقریباً مقدار گرم و میلیلیتر آن برابر است اما بطور خیلی دقیق یکی نیست. در این بین روغن تفاوت اساسی بین مقدار گرم و میلیلیتر آن دارد. در جدول زیر تبدیلات یکسری از مواد ضرروی را بیان کردهایم:
یک وسیله دیگر اندازهگیری که داشتن آن اختیاری است، پیمانههای اندازهگیری میلیلیتری است که در جنسهای مختلف پلاستیکی یا بلوری در بازار موجود است. اکثر این پیمانهها دارای میزان پیمانهایی و میلیلیتری میباشند. حتی اگر ترازو و پیمانه دارید داشتن این پیمانه میلیلیتری خالی از لطف نیست و میتوان مایعاتی چون آب، روغن و شیر را اندازه گرفت.
پیمانه مدرج مایعات
نکته: ظرفهای پارچ اندازهگیری در بعضی موارد شامل 2 واحد اندازهگیری میلیلیتر و گرم است. بعضی از این پارچها علاوه بر این واحدها دارای واحد Cup یا همان پیمانه است. شاید بعضی از پارچهای اندازهگیری واحد پیمانه نداشته و در عوض دارای واحد پاینت (Pint) باشند. تنها نکتهای که باید در این مورد توجه کرد این است که 1Pint=2Cup. یعنی 1پاینت معادل 2 پیمانه است. اما ترکیب میلیلیتر و پیمانه مدل معمول و مناسبی است و خیلی از دردسرهای تبدیل را برای مواد اولیه مایع کم میکند.
جدول تبدیل واحدهای مواد قنادی:
اگر شما هم به دنبال تبدیل دقیق مواد هستید میتوانید از جدول زیر واحدها را به راحتی تبدیل کنید:
واحد اندازه گیری مقدار
1 لیتر 1000 میلی لیتر=1000 سی سی
500میلی لیتر 2/1 لیتر
250میلی لیتر 1 پیمانه=4/1لیتر=16 قاشق غذا خوری
200 میلی لیتر 4/2پیمانه
125 میلی لیتر 2/1 پیمانه
85 میلی لیتر 1/3 پیمانه
60 میلی لیتر 4/1 پیمانه=4 قاشق غذا خوری
30 میلی لیتر 1/8 پیمانه
1 سی سی 30 قطره
1 اونس 25 میلی لیتر
1 دسی لیتر 1/10 لیتر
1 میلی گرم 1/1000 گرم
1 قاشق غذاخوری روغن 20 گرم
1 قاشق غذاخوری ماست 25 گرم
1 قاشق غذاخوری آرد 10 گرم
1 قاشق غذا خوری پودر کاکائو 10 گرم
1 قاشق غذاخوری خامه 25 گرم
1 قاشق غذا خوری عسل 20 گرم
1 قاشق غذا خوری خمیرمایه 60 گرم
1 قاشق غذا خوری کره 20 گرم
1 قاشق غذا خوری
پودر گردو، نارگیل،پسته 20 گرم
1 قاشق چایخوری پودر ژلاتین 3 گرم= 2 ورقه ژلاتین کوچک= 1 ورقه ژلاتین بزرگ
1 پیمانه پودر گردو ،نارگیل و پسته 100 گرم
1 پیمانه ماست 200 گرم
قاشق اندازه گیری-شماره 1 1 قاشق 15 میلی لیتر=3 قاشق چایخوری
قاشق اندازه گیری – شماره 2 2/1 قاشق غذا خوری-75 میلی لیتر
قاشق اندازه گیری- شماره 3 1 قاشق چایخوری-5 میلی لیتر
قاشق اندازه گیری شماره 4 2/1 قاشق چایخوری-2.5 میلی لیتر
قاشق اندازه گیری- شماره 5 4/1 قاشق چایخوری-1.25میلی لیتر
قاشق اندازه گیری – شماره 6 1/8 قاشق چایخوری-0.6 میلی لیتر
ماده غذایی برحسب گرم/ میلیگرم برحسب پیمانه
مایعات 250 میلی لیتر 1
آرد 150 گرم 1
برنج 160 گرم 1
پودرقند 115 گرم 1
پودر قهوه 60 گرم 1
پیازداغ 40 گرم 1
سبزیجات خرد شده 60 گرم 1
خامه 200 گرم 1
رب گوجه فرنگی 240 گرم 1
روغن مایع 160 میلی لیتر 1
شکر 150 گرم 1
زرشک تازه 65 گرم 1
عسل 320 گرم 1
کره 160گرم 1