بهداشت صحیح و سالم ماندن مواد غذائی، از عوامل مهم در نگهداری مواد غذائی می‌باشند. از طرفی استفاده از مواد غذائی با كیفیت و مرغوب و نگهداری آن در درجه‌حرارت مناسب و توجه به مدت زمان نگهداری هر نوع ماده‌ی غذائی (تاریخ تولید و انقضای آن)، در سالم ماندن مواد غذائی مؤثر خواهد بود.
چگونـگی بهداشـت مواد غـذائی
تمام سطوح آشپزخانه، ابزار و وسایل و دیگر تجهیزات موجود در آشپزخانه، باید كاملاً تمیز باشند. دستمال، هوله و دستگیره‌ها، باید كاملاً تمیز باشند و دست‌ها را مرتب شست، به‌ویژه زمانی كه با انواع گوشت و ماهی سر وكار دارید. داخل یخچال باید كاملاً تمیز باشد و از درجه‌ی سرمایش مناسب برخوردار باشد (4o سانتیگراد یاo 40 فارنهایت). برای نابود كردن میكروب‌هائی كه مواد غذائی را فاسد می‌كنند، باید انواع بطری‌ها، شیشه‌های (مخصوص مربا و مارمالاد) و درپوش آن‌ها را استریل كرد. اگر مواد غذائی را بناست مدتی نگهداری كنید، باید آن را به درستی بسته‌بندی كنید و مرتب آن‌ها را كنترل نمائید و قبل از پایان تاریخ انقضا، آن‌ها را مصرف كنید. اگر بوی نامطبوع و یا علائمی ناشی از فاسد شدن مواد غذائی مشاهده كردید، از مصرف آن‌ها خودداری كنید.
فر(تاون)
شیشه‌ها و بطری‌ها و درپوش‌های آن‌ها را به خوبی با آب داغ بشوئید و خشك كنید. سپس به مدت 15 دقیقه، با درجه‌ی حرارت 140 درجه‌ی سانتیگراد و یا 275درجه‌ی فارنهایت در فر (تاون) قرار دهید.
ماشین ظرفشوئی
انواع شیشه‌ها، بطری‌ها و درپوش آن‌ها را، با داغ‌ترین آب ماشین ظرفشوئی شستشو دهید.
مایكروویو
این روش، برای بطری‌ها و شیشه‌هائی كه دارای درپوش پیچی است، مناسب می‌باشد و برای شیشه‌ها و یا بطری‌هائی كه درِ قفلی دارند، مناسب نمی‌باشد. در هر یك از بطری‌ها یا شیشه‌های مورد نظر، 4 قاشق سوپخوری آب بریزید. بعد آن‌ها را به مدت 2 دقیقه در مایكروویو قرار دهید. سپس آن‌ها را بیرون آورید و آبكشی كنید و با دستمال كاغذی، خشك نمائید.
قرار دادن در آب جوش
ظرف بزرگی را پر از آب كنید و انواع بطری‌ها، شیشه‌ها و درپوش آن‌ها را درون آب بگذارید و به آرامی آب را به جوش آورید. پس از به جوش آمدن آب، حرارت را خاموش كنید و بدین ترتیب، ظرف‌ها استریل می‌شوند. برای ضد عفونی و استریل كردن انواع پارچه‌ها یا دستمال‌هائی كه در آشپزخانه استفاده می‌شود و حلقه‌های دور بطری‌ها، آن‌ها را درون ظرف جاداری بریزید و بر روی آن‌ها آب جوش بریزید تا بدین روش استریل شوند.
فـرآینـد حـرارت دادن
برای نگهداری طولانی‌مدت و جلوگیری از فاسد شدن مواد غذائی، باید بطری‌های حاوی انواع مربا، مارمالاد یا سس را - كه در منزل تهیه كرده‌اید- حرارت دهید و این كار را می‌توان از طریق قرار دادن، ظروف در آب جوش انجام داد. حرارت دادن سبب می‌شود هوای باقیمانده در ظروف مخصوص مارمالاد و مربا، از آن خارج شود و درپوش شیشه‌ها محكم‌تر گردد و به شكل وكیوم شده درآیند.
درپوش شیشه‌ها را بگذارید. در مورد شیشه‌هائی كه دارای درپوش پیچی و نوار لاستیكی می‌باشند، بهتر است نوار لاستیكی را عوض كنید و از نوار نو به جای آن استفاده كنید. در مورد شیشه‌هائی كه دارای در لولائی و قفل فلزی می‌باشند، پس از آن‌كه نوار لاستیكی را دور درپوش گذاشتید، قفل را به حالت آزاد قرار دهید (اگر درون فر می‌گذارید) و اگر بطری‌ها را درون آب‌جوش قرار می‌دهید، قفل را به حالت محكم و فشرده ببندید. برخی از شیشه‌ها دارای درپوش پلاستیكی و پیچی می‌باشند. اگر درون فر (تاون) قرار می‌دهید، بهتر است نوار لاستیكی درپوش را جدا كنید، سپس آن را درون فر (تاون) بگذارید.
اگر از روش قرار دادن بطری‌ها و شیشه‌ها درون فر(تاون) استفاده می‌كنید، كف سینی در طبقه‌ی وسط فر (تاون) قرار دهید و دمای فر (تاون) را به 150 درجه‌ی سانتیگراد یا 300درجه‌ی فارنهایت برسانید و به مدت 15 دقیقه، آن‌ها را درفر (تاون) بگذارید. آن‌گاه شیشه‌ها را از درون فر (تاون) بیرون بیاورید و درپوش‌های آن‌ها را بلافاصله محكم ببندید.
اگر از روش قراردادن شیشه‌ها و بطری‌ها درون ظرف آب جوش استفاده می‌كنید، ابتدا شیشه‌ها را درون پارچه‌ی هوله‌ای بپیچید. سپس آن‌ها رادرون قابلمه‌ی استیل - كه پر از آب گرم كرده‌اید - قرار دهید. شیشه‌ها نباید با یكدیگر در تماس باشند و میزان آب باید به حدی باشد كه كاملاً روی بطری‌ها را بپوشاند (5/2 سانتی‌متر هم بالاتر). حالا در قابلمه را بگذارید و به تدریج درجه‌ی حرارت را زیاد كنید تا آب به جوش آید و به مدت زمان لازمه در آب جوش شناور باشند. سپس شیشه‌ها را از درون آب جوش بیرون بیاورید و درپوش آن‌ها را محكم سازید و یا اگر قفلی می‌باشند، قفل آن‌ها را فوراً ببندید. برای این‌كه از وكیوم شدن درپوش شیشه‌ها و یا بطری‌ها پس از حرارت دادن مطمئن شوید، باید پس از گذشت 24 ساعت از حرارت دادن شیشه‌ها و بستن در آن‌ها، به آرامی قفل درپوش‌های قفلی را باز كنید و یا در شیشه‌های دارای درپوش لاستیكی و پیچی (2 تكه) درپوش پیچی را بردارید و با استفاده از نوك ناخن و انگشتان خود، بكوشید درپوش را بردارید. اگر درپوش درجای خود محكم بود و جابه‌جا نشد، مطمئن باشید كه به خوبی وكیوم شده است، اما اگر به راحتی جابه‌جا شد، به خوبی وكیوم نشده است. پس از اتمام فرآیند حرارت دادن، شیشه‌ها و بطری‌ها را درون یخچال نگه‌دارید و محتویات آن را ظرف مدت دو هفته مصرف كنید.
وكیـوم كـردن
برای جلوگیری از آلوده شدن دوباره‌ی مواد غذائی درون شیشه‌ها یا بطری‌ها در طولانی‌مدت، باید هوای داخل ظرف را كاملاً خارج كرد و این امر، با وكیوم كردن امكان‌پذیر می‌باشد. استفاده از روش‌های حرارت دادن و كنسرو كردن، از روش‌های معمول برای وكیوم كردن ظروف می‌باشد. زمانی كه شیشه‌ها و بطری‌ها حرارت داده می‌شوند، هوای درون ظروف بر اثر حرارت از ظرف‌ها خارج می‌شود. برای وكیوم كردن مواد غذائی، آن‌ها را درون پوشش پلاستیكی ضخیم بریزید. آن‌گاه با استفاده از دستگاه وكیوم، هوای درون پوشش پلاستیكی را خارج سازید. بسته‌بندی‌های وكیوم شده، عمر نگهداری مواد غذائی وكیوم شده را افزایش می‌دهند. زیرا روشی مطمئن و مؤثر است و مواد غذائی وكیوم شده در فریزر عمر طولانی‌تری دارند.
جلوگیری از ورود هوا به درون شـیـشه‌هـا و بطری‌ها (خارج كردن هوا)
یكی از روش‌های ساده و در عین حال مؤثر برای جلوگیری از ورود و رشد میكرو‌ارگانیزم‌های هوازی به درون مواد غذائی داخل شیشه‌ها و بطری‌ها، استفاده از یك لایه پوشش روغن و یا چربی بر روی مواد غذائی درون بطری می‌باشد. در این روش، پوشش روغن از رشد باكتری‌های هوازی - كه برای زنده ماندن نیاز به اكسیژن دارند - جلوگیری می‌كند. از این شیوه، در زمان‌های قدیم برای حفظ و نگهداری گوشت پخته و مواد غذائی دارای آب نمك مانند زیتون و انواع پنیر، استفاده می‌كردند. اما امروزه روش‌های نوین جایگزین این روش شده است، ولی با این حال، هنوز یكی از روش‌های مطمئن و خانگی می‌باشد. مواد غذائی كه با این روش (استفاده از روغن و یا چربی) نگهداری می‌شوند، حتماً باید همیشه در یخچال نگهداری شوند.
