سالیانه تقریباً یك و نیم میلیون مورد مسمومیت غذایی و یا ناراحتی‌های گوارشی در اثر فاسد بودن غذا گزارش می‌شود كه از این تعداد دست‌كم 6500 نفر باید در بیمارستان بستری شوند و متأسفانه 100 مورد از آنها هم منجر به مرگ می‌گردد. لذا، در اینجا سعی شده تا نكاتی را پیرامون تهیه و نگهداری مواد غذایی خاطرنشان ساخته و توصیه‌هایی نیز در این زمینه داشته باشیم:
1- شستن دست‌ها را فراموش نكنید.
یكی از ساده‌ترین روش‌های جلوگیری از انتقال بیماری، شستن دست‌ها می‌باشد. دست‌ها ناقل طبیعی باكتری‌های بیماریزا هستند. قبل و بعد از صرف غذا همیشه دستانتان را خوب با آب گرم و صابون بشویید، لابه‌لای انگشتان، زیر ناخن‌ها و ساعد را حداقل به مدت 20 ثانیه خوب شستشو دهید و بعد با دستمال كاغذی آنها را خشك نمایید. اگر آب روان در دسترستان نبود، درون یك ظرف را به‌طور موقت از آب گرم پر كنید و پس از شستشوی دست‌ها با صابون، آن را روی دست‌ها بریزید. در نهایت، اگر هیچ‌یك از این امكانات فراهم نبود، به عنوان آخرین چاره، از ژل‌های ضدباكتری شستشوی دست استفاده نمایید.
2- تمام ظروف و وسایل پخت و پز را تمیز نگاه دارید.
به یاد داشته باشید هر چیزی كه در تماس با غذاست، می‌تواند ناقل بیماری باشد. منظور، تمام ظروفی است كه برای مخلوط كردن، خرد كردن و بالاخره پخت و پز مورد استفاده قرار می‌گیرند. هنگام تهیه غذا مطمئن شوید كه تمامی این وسایل تمیز هستند و سعی كنید ظروف پخت و پز از ظروف سرو غذا مجزا باشند. هنگامی كه تصمیم به خوردن غذا در فضای باز گرفتید، یك بطری از محلول رقیق‌شده مایع ظرفشویی به همراه آب را با خود ببرید و پس از شستن ظروف و تمامی وسایل با آن، آنها را با دستمال كاغذی خشك كنید و یا اجازه دهید تا خودشان در هوای باز خشك شوند.
3- میوه‌ها و سبزیجات را حتماً بشویید.
دقت كنید تا تمامی میوه‌ها و سبزیجات را قبل از خوردن یا پخت و پز شسته باشید. یادتان باشد كه روی میوه‌هایی مانند هندوانه و خربزه را حتماً بشویید، چرا كه ممكن است باكتری‌ها یا عوامل بیماریزا از طریق تماس چاقو با پوست، حین برش زدن میوه به داخل آن انتقال یابند.
4- درجه حرارت مواد منجمد را با دماسنج بسنجید
باز شدن یخ گوشت در دمای اتاق صحیح نمی‌باشد، بلكه باید آن را درون یخچال گذاشت و یا در مایكروویو و با باد سرد، یخ آن را باز كرد یا در نهایت، آن را زیر آب سرد گرفت. اگر برای باز شدن یخ گوشت موارد ذكرشده را رعایت نكردید و یخ در دمای محیط باز شد، باید بلافاصله آن را مصرف كنید. برای تشخیص دقیق دمای لازم می‌توانید از دماسنج دیجیتالی استفاده نمایید.
«نقطه دمای خطر» برای رشد باكتری‌ها، دمای بین 40 تا 140 درجه فارنهایت (60-5 درجه سانتیگراد) می‌باشد.
غذاهای سرد باید در دمای 40 درجه فارنهایت (5 درجه سانتیگراد) یا كمتر از آن نگهداری شوند.
غذاهای گرم باید در دمای بالای 140 درجه فارنهایت (60 درجه سانتیگراد) قرار گیرند.
5- ایمنی در هنگام پخت مواد غذایی ضروری می‌باشد.
زمانی كه به پیك‌نیك می‌روید، گوشت‌هایی را كه از قبل پخته‌اید و سرد شده‌اند، باید دوباره گرم كنید تا باكتری‌ها از بین بروند.
دما برای شیوه‌های متفاوت پخت گوشت متفاوت است كه با استفاده از یك دماسنج دیجیتالی به راحتی قادر به تشخیص آن خواهید بود.
زمان كافی برای پخت گوشت چرخكرده (برای كباب یاهمبرگر) هنگامی است كه مركز آن به دمایی معادل 160درجه فارنهایت (70 درجه سانتیگراد) رسیده باشد.
زمان كافی برای پخت مرغ درسته هنگامی است كه وسط سینه آن به دمای 180 درجه فارنهایت
(85 درجه‌سانتیگراد) برسد.
برای پخت ران و سینه مرغ باید تا رسیدن به دمای 160درجه فارنهایت صبر كرد.
گوشت گاو، گوساله و بره باید به دمای 145 درجه فارنهایت برای پخت رسیده باشند.
6- برای تهیه سالاد باید مواد اولیه را خنك نگاه دارید.
در حالی كه همه افراد، مقصر اصلی مسمومیت‌های بیرون از منزل را سس مایونز می‌دانند، باید بدانید كه عاملان اصلی و واقعی مسمومیت، برخی مواد اولیه (مانند سیب زمینی، تخم مرغ، ماهی تن و پاستا) هستند، چرا كه این مواد همگی در دمای محیط با یكدیگر مخلوط و سپس در یخچال گذاشته می‌شوند، اما این راه درست نیست، زیرا زمان زیادی می‌برد تا این مواد به دمای زیر 40 درجه فارنهایت برسند. برای مثال، ماهی تن در همان دمای محیط باز و به مایه سالاد اضافه می‌شود. در اصل باكتری هنگامی ظاهر می‌شود كه مواد در دمای محیط باشند، لذا باید همه مواد لازم برای تهیه سالاد را ابتدا در یخچال گذاشت و پس از سرد شدن آنها را با هم مخلوط كرد.
7- در حمل و خنك نگاه داشتن غذا نهایت دقت را داشته باشید.
لازم است تمامی مواد غذایی (از جمله میوه‌های برش‌خورده، ماكارونی و سالادی كه حاوی شیر، گوشت یا تخم مرغ‌است) را درون محفظه‌های یخ بگذارید، به‌طوری‌كه هوا جریان داشته باشد، البته برای اطمینان كاسه دیگری از یخ را روی آنها قرار دهید و سعی كنید تا دمای آن محیط را به زیر 40 درجه فارنهایت برسانید و در صورت امكان آن را در قسمت سایه و خنك ماشین قرار دهید. غذاهای گرم را می‌توانید قبل از حركت، تا 200 درجه فارنهایت (95 درجه سانتیگراد) در فر یا گریل گرم نمایید و سپس با خود ببرید. اگر ماده غذایی بیش از 2 ساعت در بیرون از محفظه یخ قرار داشت، حتماً آن را دور بریزید! و به یاد داشته باشید كه در دمای بالای 85 درجه فارنهایت، غذا نباید بیش از یك ساعت در محیط قرار گیرد. در نتیجه، برای كاهش خطر و نگهداری غذاهای سرد، بهتر است آنها را به تكه‌های كوچك‌تر خرد كنید و سپس درون محفظه یخ قرار دهید.
8- بهداشت، كلید اصلی است.
در مورد خطر باكتری‌ها، از لحظه آماده‌سازی غذا تا ذخیره‌سازی آن، تمامی موارد اشاره شده را لحاظ فرمایید. همانطور كه گفته شد، مسمومیت‌های غذایی ناشی از رشد باكتری‌هاست كه اغلب توسط دست‌های ناپاك، سطوح و ظروف و نیز ناآگاهی ما در نحوه نگهداری مواد غذایی اتفاق می‌افتد. چنین فكر نكنید كه اگر یكبار غذایی را كه در محیط بیرون مانده، خورده‌اید و مریض نشده‌اید، دیگر بدن شما در برابر این گونه بیماری‌ها مقاوم است، بنابراین همیشه احتیاط كنید و دست‌ها، ظروف و وسایل پخت و پز غذا را خوب بشویید و خشك نمایید. برای اطمینان از تشخیص دمای غذا، از یك دماسنج دیجیتالی استفاده كنید و در هنگام حمل، مواد را در بسته‌های یخ نگهداری نمایید. مواد خام به خصوص گوشت را در ظرف جداگانه‌ای قرار دهید و باقیمانده غذاها را بلافاصله در یخچال بگذارید.
