در روسیه هم، مردم طولانیترین شب سال را به دعا و نیایش میپردازند و غذای مرسومشان نان و پنیر و عسل است. آنها با چراغانی كردن خیابانها و روشن کردن چراغهای رنگین، به استقبال زمستان میروند و در طولانیترین شب سال، کلوچههای خانگی به یکدیگر هدیه میدهند.
، امروزه همزمان در کشورهای افغانستان، بخشهایی از روسیه بخصوص تاجیکستان نیز همچنان پر رونق برگزار میشود، هرچند بررسیها نشان میدهد این آیین در برخی کشورهای دیگر مانند یونان و مصر باستان نیز، از قرنها پیش وجود داشته اما به مرور زمان از رونق افتاده است.
در حدود 4000 سال پیش، در مصر باستان جشن «با زائیده شدن خورشید» مصادف با شب چله برگزار میشده است. مصریها در این هنگام از سال، به مدت 12 روز، به نشانه 12 ماه سال خورشیدی، به جشن و پایكوبی میپرداختند و پیروزی نور بر تاریكی را گرامی میداشتند.
هندوانه و انار نماد روشنائی در مراسم شب یلدای افغانها
شب یلدا یا همان آخرین شب پاییز، برای مردم افغانستان به خصوص ولایت «بلخ» از اهمیت فراوانی برخوردار است؛ شبنشینی و شعرخوانی از مهمترین سنتهایی است که افغانها در مراسم این شب انجام میدهند.
سفره شب یلدای افغانها با میوه و آجیلهای متنوع تزئین میشود ؛ هندوانه و انار میوههای مخصوص شب یلدا هستند که افغانها این دو میوه را به دلیل رنگ سرخ شان نمادی از سرخی آفتاب میدانند که نوید دهنده روشنایی است. خانوادههای افغانی شب یلدا را به امید طلوع خورشید که مظهر درخشندگی و گرماست، تا صبح بیدار مینشینند.
این شب از گذشتههای خیلی دور در آریانای کهن به عنوان شب زایش و شب تولد خورشید یا همان مهر دانسته میشد و مردم در این شب به خوردن میوههای گوناگون میپرداختند و آن را گرامی میداشتند. معمولترین میوه که در این شب خورده میشد، خربزه بود که این رسم تا به امروز هم ادامه یافته است.
اگرچه امروزه از میوههای دیگری مانند هندوانه، خرمالو، سیب و انار نیز استفاده میشود. برخی از پژوهشگران و نویسندگان بر این باورند كه (یلدا) به معنی زایش است كه بر مبنای اسطورههای كهن، آخرین روز قوس ماه، كوتاهترین روز است و با غروب خورشید و آغاز شب یلدا، اینگونه تصور میشود كه خورشید میمیرد.
ولی فردای این شب، خورشید در واقع زاده میشود و روز، رو به درازی مینهد. یلدا واژۀ سریانی به معنی زایش است که بر مبنای اسطورههای کهن، آخرین روز قوس ماه، کوتاهترین روز است و با غروب خورشید و آغاز شب یلدا این گونه فکر میشود که خورشید میمیرد ولی فردای این شب، خورشید در واقع زاده میشود و روز، رو به درازی مینهد.
برای خواندن بخش اول - آئین برگزاری شب یلدا در کشورهای دیگر - اینجا کلیک کنید.