تحریریه ماهنامه آشپزباشی
یكی از موضوعات تغذیهای كه امروزه در بین مردم مطرح است، مصرف یا عدم مصرف تخم مرغ میباشد، زیرا از یك طرف متخصصان و كارشناسان از فواید این ماده غذایی ارزشمند صحبت میكنند، تا جایی كه میگویند سفیده تخم مرغ بهترین منبع پروتئین با ارزش بیولوژیكی بالاست، اما از سوی دیگر میشنویم كه مصرف تخم مرغ خصوصاً زرده آن را باید در حد اعتدال مصرف نمود.
این گفته آنچنان در بین عوام رخنه پیدا كرده كه گروهی از افراد این ماده غذایی پرخاصیت را از برنامه غذایی خود حذف نمودهاند و گروهی نیز واقعاً در معمای مصرف یا عدم مصرف تخم مرغ سردرگم شدهاند. علاوه بر آن بحثهای دیگری نیز در این زمینه وجود دارد؛ اعم از اینكه چرا رنگ زرده بعضی از تخم مرغها پررنگتر است، تفاوت تخم مرغهای رسمی با سایر تخم مرغها چیست؟
لكه خونی ایجادشده در تخم مرغ به چه دلیل است و آیا میتوان پس از برداشتن آن، تخم مرغ را مصرف نمود؟ چگونه میتوان تخم مرغهای سالم و خراب را تشخیص داد؟
اگر علاقمند به دانستن هر چه بیشتر در رابطه با این موضوع هستید، این مقاله را از دست ندهید.
خواص تخممرغ
متخصصین در پاسخ به این سوال كه تخممرغ چه خواصی دارد، میگویند: «تخممرغ حاوی بهترین و با ارزشترین نوع پروتئین در بین تمام غذاهاست. ارزش پروتئین زرده از سفیده بیشتر است.
سفیده نباید بهصورت خام خورده شود، زیرا پروتئین آن حاوی مادهای به نام آویدین است که از جذب ویتامین H یا همان «بیوتین» جلوگیری نموده و موجب لطمه به بدن میشود که در آغاز با ضایعات پوستی شروع میشود.
علاوه بر پروتئین، تخممرغ حاوی مقداری چربی است که در تامین انرژی نقش دارد، البته اکثر چربی آن از نوع اشباع شده بوده و ضمنا حاوی کلسترول نیز میباشد.
وجود مقداری کلسترول در تخممرغ، عدهای را چنان نگران ساخته که مصرف آن را بهشدت محدود و یا کلا قطع نمودهاند، در حالی که کلسترول موجود در این غذای باارزش در حدی است که با مصرف روزانه یک تخممرغ، میزان کلسترول بدن بهطور معنیداری تغییر نخواهد کرد.
برای افراد مبتلا به بیماریهای قلبی- عروقی نیز مصرف 3-2 تخممرغ کامل در هفته بدون اشکال خواهد بود. ضمنا مصرف سفیده پختهشده تخممرغ بهطور هر روزه نیز برای مبتلایان به بیماریهای قلبی و عروقی بدون مانع است، البته فرد با توجه به نیاز بدن خود و تحت نظر مشاور تغذیه میتواند مقدار دقیق تخممرغ مورد نیاز خود را مشخص کند».
ورزشكاران تخممرغ بخورند اما متعادل!
به ورزشكاران و نوجوانان در مورد مصرف تخممرغ توصیه میشود كه : «ورزشکاران نیز بهتر است از مصرف مقدار فراوان تخممرغ کامل و حتی سفیده پختهشده آن بهصورت هر روزه خودداری نموده و برای تعیین مقدار دقیق مصرف آن، با مشاور تغذیه مشاوره نمایند.
یادآوری میشود که مصرف هر نوع ماده غذایی با تمام ارزش و مزایایی که دارد، به همراه خود مواد نامناسبی را به بدن وارد میسازد که در نتیجه مصرف طولانی آن میتواند به بدن لطمه وارد سازد.
بهعنوان مثال، مصرف مقدار بیش از حد نیاز پروتئین (حتی از مرغوبترین نوع آن یعنی پروتئین تخممرغ)، به کبد و کلیه فرد فشار زیادی را وارد میسازد و حتی بدن او را در معرض چاقی نابجا قرار میدهد».
آیا رنگ زرده تخممرغ با خاصیت آن ارتباط دارد؟
رنگ زرده به میزان کمی تحت تاثیر ژنتیک ماکیان بوده، ولی بیشتر تابع غذای مصرفی مرغ است. بهعنوان مثال، افزودن بتا-کاروتن (رنگ طبیعی زرد- نارنجی موجود در سبزیجات زردرنگ که ضمنا آنتیاکسیدان و پیشساز ویتامین A میباشد) به غذای مرغ، موجب زردتر شدن رنگ زرده تخممرغ او خواهد شد.
پررنگ بودن زرده نشانگر مغذیتر بودن آن نخواهد بود و حتی بر مزه آن نیز تاثیر چندانی نخواهد داشت.
رنگ زرده تخممرغهای محلی بهعلت مصرف سبزیجات بیشتر توسط مرغهای خانگی، زردی بیشتری دارد. در کل خواص تخممرغ محلی و ماشینی تفاوت چندانی ندارد و از دیدگاه تغذیهای مصرف هر دوی آنها مناسب هستند.
برای خواندن بخش دوم -سايه روشن های تخم مرغ- اینجا کلیک کنید.